Przesłanka skuteczności zażalenia
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 września 2022 r. III CZ 111/22 określił jedną z przesłanek skuteczności wniesienia zażalenia w postępowaniu cywilnym. Polega ona na tym, że przed wniesieniem zażalenia strona ma obowiązek wystąpić do sądu o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie odpisu orzeczenia ze wspomnianym uzasadnieniem. Dzień doręczenia postanowienia wraz z uzasadnieniem otwiera tygodniowy termin do złożenia zażalenia.
W przedstawionym stanie faktycznym Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną powodów, ponieważ była ona dotknięta brakami formalnymi, które nie zostały uzupełnione w terminie. Pełnomocnik powodów otrzymał postanowienie sądu wraz z uzasadnieniem, a następnie po siedmiu dniach złożył na nie zażalenie wprost. Sąd Najwyższy uznał, że zażalenie jest niedopuszczalne, ponieważ jego wniesienia nie poprzedziło złożenie wniosku o sporządzenie i doręczenie pełnomocnikowi powodów odpisu zaskarżonego orzeczenia wraz z uzasadnieniem.
Uzasadnienie prawne orzeczenia Sąd Najwyższy zaczyna od przytoczenia zmian w Kodeksie postępowania cywilnego, które miały miejsce w 2019 roku. Odnosiły się one do sposobu zaskarżania postanowień wydanych na posiedzeniu niejawnym. W poprzednim stanie prawnym takie postanowienia sąd co do zasady doręczał z urzędu obu stronom. W przypadku gdy postanowienie było zaskarżalne wraz z orzeczeniem doręczane było uzasadnienie sporządzone przez sąd z urzędu.
Uzasadnienie orzeczenia na wniosek
Nowe przepisy wskazują, że sąd uzasadnia postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym tylko gdy podlega ono zaskarżeniu i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodnia od dnia doręczenia postanowienia. Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Zmiany te eliminują możliwość wnoszenia środków zaskarżenia wprost. Pogląd ujęty przez Sąd Najwyższy w omawianym postanowieniu jest zgodny z jego ostatnimi uchwałami.
Niedopuszczalność zażalenia
Sąd Najwyższy uznał, że zażalenie w omawianej sprawie jest niedopuszczalne, ponieważ jego wniesienia nie poprzedziło złożenie wniosku o sporządzenie i doręczenie pełnomocnikowi powodów odpisu zaskarżonego orzeczenia wraz z uzasadnieniem. W związku z tym wydał postanowienie o odrzuceniu zażalenia.
